Ο στρατός των ΗΠΑ αποχωρεί από το Ιράκ, χαμογελάει το Ιράν.

 

 

Τι θα σημάνει για την περιοχή η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Ιράκ

Την απόφαση του Λευκού Οίκου να διατάξει την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ χαιρέτισαν αυτή την εβδομάδα ισχυρές φιλο-ιρανικές οργανώσεις, καθώς ο πρόεδρος Μπάιντεν ικανοποιεί με αυτόν τον τρόπο πάγιο και χρόνιο αίτημα της μεγάλης πλειοψηφίας των Ιρακινών. Την ίδια ώρα, δυτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η αμερικανική απόσυρση θα ευνοήσει τις γεωπολιτικές επιδιώξεις της Τεχεράνης και την προσπάθεια του ιρανικού καθεστώτος να καταστήσει το Ιράν την κυριότερη περιφερειακή δύναμη της Μέσης Ανατολής.

 

Μιλώντας την Τρίτη προς τους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Ιρακινό πρωθυπουργό Μουσταφά αλ Καντίμι, ο πρόεδρος Μπάιντεν είπε ότι οι αμερικανικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ιράκ θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου.

 

Αμερικανοί στρατιώτες θα συνεχίσουν να υπηρετούν ως σύμβουλοι και εκπαιδευτές του ιρακινού στρατού, συμμετέχοντας μάλιστα και σε επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών, δίνοντας έτσι αφορμή στους πολιτικούς αντιπάλους του Καντίμι να υποστηρίζουν ότι η αμερικανική αποχώρηση είναι «εικονική».

 

Ιρακινοί πολιτικοί, οι οποίοι υποστηρίζονται από το Ιράν, και οι ισχυρές σιιτικές πολιτοφυλακές του Ιράκ απαιτούν την οριστική και ταχεία αποχώρηση των Αμερικανών και δεν είναι πρόθυμοι για καμία υποχώρηση, μετά τη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Σουλεϊμανί στη Βαγδάτη τον Ιανουάριο του 2020.

 

Σε άρθρο του στο BBC, όμως, ο Φρανκ Γκάρντνερ υποστηρίζει ότι η αμερικανική πρωτοβουλία δημιουργεί κίνδυνο επανεμφάνισης του Ισλαμικού Κράτους. Το 2011, η ανακοίνωση από τον πρόεδρο Ομπάμα για απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ όξυνε την πολιτική κρίση στη χώρα.

 

Ο εμφύλιος στη γειτονική Συρία και η τοξικότητα της ιρακινής πολιτικής σκηνής δημιούργησαν τις ιδανικές συνθήκες για την εμφάνιση και ενίσχυση του Ι.Κ., το οποίο κατέλαβε τελικά τη δεύτερη πόλη του Ιράκ, τη Μοσούλη, θέτοντας υπό τον έλεγχό του μεγάλο μέρος της χώρας. «Κάτι τέτοιο θα μπορούσε άραγε να επαναληφθεί;», αναρωτιέται ο Γκάρντνερ. Η ανασύνθεση του Ι.Κ. θα μπορούσε να οδηγήσει σε ήττα του ιρακινού στρατού, που θα έχει στερηθεί την αμερικανική επιχειρησιακή βοήθεια; Το ενδεχόμενο αυτό είναι πλέον απίθανο, για πολλούς λόγους, όπως την απώλεια νομιμοποίησης του Ι.Κ. στα μάτια των σουνιτών του Ιράκ και όσων έζησαν κάτω από την κυριαρχία του και την τυχοδιωκτική στάση της νέας ηγεσίας της ισλαμικής οργάνωσης, που αποδίδει μεγαλύτερο βάρος στις «παραφυάδες» του Ι.Κ. στην Αφρική και στο Αφγανιστάν.

 

Μόνο το Ιράν βγαίνει κερδισμένο από την αμερικανική αποχώρηση. Από την εποχή της ισλαμικής επανάστασης του 1979, το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης προσπάθησε να εκδιώξει τους Αμερικανούς από τη Μέση Ανατολή, καταφεύγοντας ενίοτε και σε βίαια μέσα, όπως με τον βομβαρδισμό των αμερικανικών στρατώνων στη Βηρυτό το 1983. Η Τεχεράνη απέτυχε να συστήσει αντιαμερικανική συμμαχία με κράτη του Περσικού Κόλπου εξαιτίας της καχυποψίας που προκαλεί το ιρανικό καθεστώς σε όλη την περιοχή, αλλά και λόγω της παρουσίας ισχυρών αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων σε έξι κράτη του Περσικού.

 

Η πτώση του Σαντάμ

Η ανατροπή του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν χάρη στην αμερικανική εισβολή του 2003 αφαίρεσε το πιο αποτελεσματικό εμπόδιο στην εξάπλωση της ιρανικής επιρροής. Η Τεχεράνη ενίσχυσε τις σιιτικές πολιτοφυλακές του Ιράκ, εντάσσοντας τα σώματα αυτά στις κρατικές δυνάμεις ασφαλείας, ενώ οι σύμμαχοι του Ιράν διαθέτουν ισχυρότατη φωνή στο Κοινοβούλιο της Βαγδάτης.

 

Ο εμφύλιος στη Συρία άνοιξε τον δρόμο για μόνιμη και ισχυρή παρουσία του Ιράν στη χώρα, ενώ στον γειτονικό Λίβανο η σύμμαχος του Ιράν, Χεζμπολάχ, αναδείχθηκε κυρίαρχη πολιτική δύναμη της χώρας.

 

Το Ιράν επέλεξε μακροπρόθεσμη στρατηγική. Η ηγεσία του ελπίζει ότι εάν διατηρήσει την πίεση στη Μέση Ανατολή, η περιοχή θα αποδειχθεί υπερβολικά δαπανηρή για τις ΗΠΑ, πείθοντας την Ουάσιγκτον να αποσυρθεί ή να περιορίσει την παρουσία της σε αυτή.

 

Η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Ιράκ δεν μοιάζει σε τίποτα με αυτήν από το Αφγανιστάν. Στο Ιράκ, η αποχώρηση υπήρξε σταδιακή και βασίζεται στην αντικατάσταση μάχιμων μονάδων από εκπαιδευτές. Στο Αφγανιστάν, η Ουάσιγκτον δεν σχεδιάζει να αφήσει μάχιμο προσωπικό, πέρα από τάγμα πεζοναυτών για την προστασία της πρεσβείας και άλλων αμερικανικών εγκαταστάσεων. «Στο Ιράκ θα παραμείνουν μικρά τμήματα αμερικανικών ειδικών δυνάμεων. Οι “σύμβουλοι” αυτοί θα μπορούν να βαφτιστούν εκπαιδευτές ή ό,τι άλλο εξυπηρετεί καλύτερα τον Καντίμι», λέει ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα Ιράν και Ιράκ, Αντριου Πικ.

 

Η πρώην αναλύτρια της NSA Κίρστεν Φόντενροουζ πιστεύει ότι Κίνα, Ρωσία και Ιράν θα εκμεταλλευθούν πολιτικά την αμερικανική αποχώρηση από Αφγανιστάν και Ιράκ, εμφανίζοντας τις ΗΠΑ ως αναξιόπιστο αμυντικό εταίρο. «Η Ουάσιγκτον διοχέτευσε, όμως, σημαντικά μέσα στις δυνάμεις ασφαλείας του Ιράκ και του Αφγανιστάν, δίνοντάς τους την ικανότητα να προστατεύσουν –εφόσον το επιθυμούν– τις χώρες τους. Κίνα και Ρωσία ουδέποτε θα έκαναν κάτι τέτοιο, καθώς προτιμούν οι υπηρεσίες ασφαλείας και πληροφοριών των συμμάχων τους να είναι αναποτελεσματικές και αδύναμες, έτσι ώστε να μην αμφισβητείται η υπεροχή των ρωσικών υπηρεσιών στις χώρες-οικοδεσπότες», καταλήγει η Φόντενροουζ.

 

Πηγές: REUTERS, Καθημερινή & infognomonpolitics.gr

ΝΕΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ.