Η Μελίνα Μερκούρη υπήρξε η απόλυτη ελληνίδα σταρ του κινηματογράφου με διεθνή ακτινοβολία!
To ολοκληρωμένο της όνομα ήταν Αμαλία – Μαρία “Μελίνα” Μερκούρη.
Χαρισματική καλλιτέχνιδα με ισχυρή προσωπικότητα απέκτησε μεγάλη φήμη όχι μόνο ως ηθοποιός αλλά και ως πολιτικός με τον αγώνα της κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών, αλλά και με τις παρεμβάσεις της σε παγκόσμιο επίπεδο ως υπουργός Πολιτισμού.
Όραμά της ήταν μέχρι το θάνατό της η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Δημιούργησε τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα για να έρθει το θέατρο στην επαρχία, ενώ δική της έμπνευση ήταν και η δημιουργία του θεσμού της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης».
Η Μελίνα έφυγε σαν σήμερα στις 6 Μαρτίου του 1994.
Η ιστορία της Μελίνας Μερκούρη είναι μια ιστορία πάθους και σκοπού – ένα λαμπρό παράδειγμα του πώς μια γυναίκα μπορεί να οδηγήσει στην αλλαγή, τόσο εντός όσο και εκτός σκηνής, αφήνοντας μια ανεξίτηλη κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές να θαυμάσουν και να ακολουθήσουν.
Με αφορμή την επέτειο του θανάτου της τιμάμε μια εξαιρετική προσωπικότητα και γιορτάζουμε την πολύπλευρη κληρονομιά της Μελίνας Μερκούρη, μιας γυναίκας της οποίας η ζωή ήταν τόσο ζωντανή και δυναμική όσο οι χαρακτήρες που υποδύθηκε στην οθόνη.
Γεννημένη στις 18 Οκτωβρίου 1920, η Μερκούρη δεν ήταν μόνο μια καταξιωμένη ηθοποιός και τραγουδίστρια, αλλά και μια παθιασμένη ακτιβίστρια και μια τρομερή πολιτικός.
Το ταξίδι της είναι μια απόδειξη της δύναμης του ταλέντου, της αποφασιστικότητας και της ακλόνητης δέσμευσης για την πολιτιστική κληρονομιά.
Η Μελίνα Μερκούρη ήταν μια ξεχωριστή γυναίκα που λάτρεψε και θαύμασε όλος ο ελληνικός λαός και θα θυμάται για πάντα. Αν και είναι δύσκολο να μιλήσουμε σε λίγες γραμμές για το μεγάλο έργο της και το μεγαλείο του χαρακτήρα της θα αναφέρουμε παρακάτω μερικά από τα πιο σημαντικά πράγματα που αξίζει να γνωρίζουμε για τη ζωή της:
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ για την ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ
To ολοκληρωμένο της όνομα ήταν Αμαλία – Μαρία “Μελίνα” Μερκούρη.
Καταγόταν από πολιτική οικογένεια. Ο παππούς της, Σπυρίδων, είχε διατελέσει για πολλά χρόνια δήμαρχος Αθηναίων και ο πατέρας της, Σταμάτης Μερκούρης, ήταν αξιωματικός του Ιππικού και χρημάτισε βουλευτής και υπουργός. Στην κατοχή, ο Σταμάτης Μερκούρης ίδρυσε την αντιστασιακή οργάνωση με την ονομασία “Ριζοσπαστική Οργάνωσις” τον Ιανουάριο του 1942. Το Σεπτέμβρη του 1938 η Μελίνα Μερκούρη έγινε δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Το χειμώνα του 1939 παντρεύτηκε τον κατά πολύ μεγαλύτερο της, πάμπλουτο κτηματία Παναγή Χαροκόπο.
Μετά από μικρό χρονικό διάστημα, συνδέθηκε ερωτικά με τον μαυραγορίτη επιχειρηματία Φειδία Γιαδικιάρογλου. Τυπικά ήταν παντρεμένη ακόμα με τον Χαροκόπο, όμως η συζυγική τους σχέση ουσιαστικά είχε λήξει.
Την περίοδο της κατοχής και ενώ ο ελληνικός λαός λιμοκτονούσε η Μελίνα κατηγορήθηκε ότι δεν συνεισέφερε στην εθνική αντίσταση και ότι ζούσε μέσα στις ανέσεις σε διαμέρισμα 400 τ.μ. στην οδό Ακαδημίας 4. Η Μελίνα, για αυτή την περίοδο της ζωής της, είχε μιλήσει δημόσια, τόσο στην αυτοβιογραφία της “Γεννήθηκα Ελληνίδα” όσο και στην τηλεόραση ως υπουργός Πολιτισμού, λέγοντας: “Εγώ δεν είμαι περήφανη για το τι έκανα μέσα στην Κατοχή. Αυτό είναι μια άλλη κουβέντα, που κάποτε θα εξηγηθεί. Θέλω να σου πω, ότι στην Κατοχή, αυτά τα παιδιά που ήμασταν εμείς, ήταν σκληρά και ευαίσθητα μαζί. Και αυτό έχει γίνει συνείδηση ζωής, για ό,τι συνέβη και παραπέρα. Η Ελλάδα που γνωρίσαμε εμείς, είναι τρομακτική, είναι κατοχές, είναι τρεις κατοχές. Έβλεπες τους ανθρώπους μέσα στα κάρα, τα πτώματα των ανθρώπων και περνούσες. Σου λέω, ότι ήμουνα τολμηρή, ήμουνα ιδιωτικά τολμηρή. Δεν ήμουνα για την Ελλάδα, δεν έκανα αντίσταση και ίσως είναι η μόνη τύψη που έχω στη ζωή μου”. Η ίδια ακόμα παραδέχτηκε ότι αντλούσε χρήματα από τους δύο πλούσιους άντρες της και τα διοχέτευε στην Αντίσταση και με τις γνωριμίες της βοηθούσε τους να σωθούν οι αγωνιστές της εποχής. Αυτούς τους ισχυρισμούς της είχαν επιβεβαιώσει πολλοί συνάδελφοι της από τον καλλιτεχνικό χώρο.
Το 1949 στο θέατρο τέχνης του Κάρολου Κουν, ερμήνευσε την Μπλανς Ντιμπουά στο “Λεωφορείον ο Πόθος”. Η παράσταση σημείωσε πραγματικό θρίαμβο τόσο εμπορικά όσο και καλλιτεχνικά. Στην πρεμιέρα το κοινό σηκώθηκε όρθιο φωνάζοντας ρυθμικά το όνομά της και ξέσπασαν σε ένα παρατεταμένο χειροκρότημα. Ήταν ο ρόλος που επί της ουσίας την καθιέρωσε ως πρωταγωνίστρια. Από το 1951 αρχίζει να πρωταγωνιστεί παράλληλα και στη Γαλλική θεατρική σκηνή, όπου έγινε μούσα ενός από τους μεγαλύτερους θεατρικούς συγγραφείς της Γαλλίας, του Μαρσέλ Ασάρ.
Το 1955 ήταν χρονιά – σταθμός τόσο για την καριέρα όσο και για τη ζωή της. Ήταν η χρονιά που πρωταγωνίστησε στην πρώτη κινηματογραφική της ταινία, τη “Στέλλα”. Η ταινία διαγωνίστηκε στο Φεστιβάλ των Καννών. Kατά την προβολή της, γνώρισε και ερωτεύτηκε τον άντρα της ζωής της, τον Ζυλ Ντασέν. Ο Ζυλ Ντασέν και η Μελίνα Μερκούρη παντρεύτηκαν στις 18 Μαΐου του 1966 στο δημαρχείο Λωζάνης και έμειναν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής της.
Επόμενος σημαντικός σταθμός στη θεατρική της καριέρα ήταν το 1967 με το “Illya Darling” που ανέβηκε, με προπωλημένα όλα τα εισιτήρια των παραστάσεων και με συμπρωταγωνιστή τον Νίκο Κούρκουλο, στο Μπρόντγουεϊ στις ΗΠΑ. Είχε ήδη προηγηθεί περιοδεία σε κάθε πολιτεία των ΗΠΑ. Το έργο ήταν η θεατρική διασκευή του κινηματογραφικού έργου “Never on Sunday” (Ποτέ την Κυριακή), και της χάρισε παγκόσμια αναγνώριση. Η παράσταση σημείωσε πραγματικό εμπορικό θρίαμβο με αποτέλεσμα η Μελίνα να γίνει εξώφυλλο, στο αμερικανικό περιοδικό Life. Η εξαιρετικά επιτυχημένη ερμηνεία της Μελίνας, της χάρισε μια υποψηφιότητα για το μεγάλο θεατρικό Βραβείο Tony.
Μέσα από την καριέρα της στον διεθνή και ελληνικό κινηματογράφο κέρδισε το βραβείο πρώτης γυναικείας ερμηνείας του Φεστιβάλ των Καννών και επίσης μία υποψηφιότητα για Όσκαρ για το Ποτέ την Κυριακή (Never on Sunday) το οποίο έχασε από την Ελίζαμπεθ Τέιλορ το 1960.
Τα χρονικά διαστήματα 1981-1989 και 1993-1994 διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού ενώ το 1990 διεκδίκησε, χωρίς τελικά να το καταφέρει τη δημαρχία της Αθήνας. Στα χρόνια που ήταν υπουργός Πολιτισμού ξεκίνησε εκστρατεία για την επιστροφή των κλεμμένων μαρμάρων της Ακρόπολης από τον Λόρδο Έλγιν (βρίσκονται στις προθήκες του Βρετανικού Μουσείου) και δημιούργησε το θεσμό των δημοτικών περιφερειακών θεάτρων (γνωστά ως ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.) με σκοπό την πολιτιστική ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας αλλά και τον θεσμό των πολιτιστικών πρωτευουσών της Ευρώπης, με πρώτη την Αθήνα το 1985.
Το τέλος ήρθε μετά από πολύχρονη μάχη που έδωσε με τον καρκίνο, την οποία και έχασε γενναία στο νοσοκομείο Memorial της Νέας Υόρκης, την Κυριακή 6 Μαρτίου του 1994. Η σορός της, έφτασε στην Ελλάδα στις 8 Μαρτίου του 1994 και τέθηκε σε διήμερο λαϊκό προσκύνημα στο παρεκκλήσι της Μητρόπολης Αθηνών, ενώ ταυτόχρονα κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος. Οι εκδηλώσεις συγκίνησης που προκλήθηκαν από το θάνατο της ήταν πρωτόγνωρες. Την ώρα της κηδείας της, τα θέατρα και τα μαγαζιά στο Μπρόντγουεϊ παρέμειναν κλειστά – αμερικανική πρακτική που συνηθίζεται για τους Αμερικανούς ηθοποιούς που πρωταγωνίστησαν στις θεατρικές σκηνές της Νέας Υόρκης. Η Μελίνα Μερκούρη ήταν η μοναδική ξένη ηθοποιός που τιμήθηκε με αυτόν τον τρόπο από Μπρόντγουεϊ.
Ο σύζυγος της, Ζυλ Ντασέν, μετά το θάνατο της, ίδρυσε μαζί με σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο Οδυσσέας Ελύτης, και σύμφωνα με δική της επιθυμία το Πολιτιστικό Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη. Τέλος, η προτομή της κοσμεί την πλατεία απέναντι από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα ενώ πολλά θέατρα, γυμναστήρια και χώροι πολιτισμού φέρουν το όνομά της.
Η ηθοποιός και καλλιτέχνης
Η είσοδος της Μελίνας Μερκούρη στις τέχνες σημαδεύτηκε από το ντεμπούτο της στο θέατρο το 1944, αλλά ήταν ο ρόλος της στην ταινία του 1960 «Ποτέ την Κυριακή» που την εκτόξευσε στα διεθνή αστέρια. Η ερμηνεία της ως Ηλιάννα, που έζησε τη ζωή με τους δικούς της όρους, της κέρδισε το βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο Φεστιβάλ των Καννών και της χάρισε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ. Η ερμηνεία της στο «Τα παιδιά του Πειραιά» έγινε εμβληματική, αναδεικνύοντας όχι μόνο την υποκριτική της ικανότητα αλλά και το μουσικό της ταλέντο.
Υπήρξε Πρωταθλήτρια του Πολιτισμού
Πέρα από την επιτυχημένη καριέρα της στην υποκριτική, η Μερκούρη ήταν βαθιά αφοσιωμένη στη διατήρηση και προβολή του ελληνικού πολιτισμού. Το πάθος της την οδήγησε στην πολιτική, όπου υπηρέτησε ως υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας από το 1981 έως το 1989 και ξανά από το 1993 έως το 1994. Κατά τη διάρκεια της θητείας της, αγωνίστηκε ένθερμα για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο και ενίσχυσε τις πολιτιστικές πολιτικές που έδωσε προτεραιότητα στις τέχνες και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η Μελίνα Μερκούρη ήταν γνωστή για το τολμηρό στυλ της που συμπλήρωνε τέλεια τη δυναμική της προσωπικότητα. Αγκαλιάζοντας τόσο την κομψότητα όσο και μια πινελιά επιδεικτικότητας, έγινε fashion icon, γνωστή για τα εντυπωσιακά της ντυσίματα, τα ζωηρά κασκόλ και τα statement κοσμήματα της. Η αυτοπεποίθηση και το ταλέντο της αντικατοπτρίστηκαν όχι μόνο στις επιλογές της γκαρνταρόμπας της αλλά και στην προσέγγισή της στη ζωή και την πολιτική.
Μαθήματα από τη ζωή της
Αγκαλιάστε τα πολύπλευρα ταλέντα: Η ζωή της Μελίνας ενθαρρύνει τις γυναίκες να αγκαλιάσουν τα ποικίλα ταλέντα και τα πάθη τους, καταδεικνύοντας ότι μπορεί κανείς να διαπρέψει σε διάφορους τομείς – από τις τέχνες μέχρι την πολιτική αρένα.
Πολιτιστική υπεράσπιση: Η αφοσίωσή της στη διατήρηση του πολιτισμού χρησιμεύει ως εμπνευσμένο παράδειγμα για το πώς η πολιτιστική υπεράσπιση μπορεί να οδηγήσει στην αλλαγή και να αναδείξει την εθνική ταυτότητα στην παγκόσμια σκηνή.
Ατρόμητη ατομικότητα: Το απαράμιλλο στυλ και η ατομικότητα της Μελίνας υπενθυμίζουν στις γυναίκες να αγκαλιάσουν τη μοναδικότητά τους. Η ζωή της μας διδάσκει τη δύναμη της αυτοπεποίθησης για να χαράξουμε το μονοπάτι μας.
Η κληρονομιά συνεχίζεται
Η επιρροή της Μελίνας Μερκούρη εκτείνεται πέρα από τα καλλιτεχνικά της επιτεύγματα. Το όραμά της για την πολιτιστική διατήρηση συνεχίζει να εμπνέει προσπάθειες για την προστασία και την προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς παγκοσμίως. Καθώς γιορτάζουμε την κληρονομιά της, η Μελίνα μας υπενθυμίζει τις απεριόριστες δυνατότητες των ισχυρών γυναικών που είναι πρόθυμες να αγωνιστούν για τις πεποιθήσεις τους, εξισορροπώντας τους ρόλους της καλλιτέχνιδας και της υπεράσπισης με χάρη.
Η ιστορία της Μελίνας Μερκούρη είναι μια ιστορία πάθους και σκοπού – ένα λαμπρό παράδειγμα του πώς μια γυναίκα μπορεί να οδηγήσει στην αλλαγή, τόσο εντός όσο και εκτός σκηνής, αφήνοντας μια ανεξίτηλη κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές να θαυμάσουν και να ακολουθήσουν.
ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΛΟΓΙΑ ΣΟΦΙΑΣ ΤΗΣ:
Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Η Ελλάδα, αυτό είναι η κληρονομιά της, αυτό είναι η περιουσία της και αν το χάσουμε αυτό δεν είμαστε ΚΑΝΕΙΣ.
Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ.
Ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας.
Δεν βγαίνω πια έξω από τότε που έπαψα να φλερτάρω.
Κοριτσάκι μου, αν τον αγαπάς, παρ ‘τον και φύγετε!
(στη Δήμητρα Λιάνη για τον Ανδρέα, 1992)
Αντρέα, δεν αρέσουμε πια.
(στα τέλη της δεκαετίας του ‘80)
Κάνε ό,τι θες, αρκεί να είναι πολύ.
Η φιλία είναι το μεγαλύτερο πράγμα στον κόσμο. Πιο μεγάλο κι από τον έρωτα, γιατί εκεί υπάρχει πάντα μια ανταπόκριση. Ο φίλος δίνει.
Στο θέατρο μπορείς να παίζεις χωρίς να υπάρχεις και να υπάρχεις χωρίς να παίζεις. Εγώ δεν έλειψα στιγμή.
Η Μελίνα μας δεν έφυγε ποτέ! Δεν θα ξεχαστεί ποτέ!
Είναι η φωνή που τραγουδάει, είναι το γέλιο που αντηχεί στις παλιές ταινίες, είναι η γυναίκα που δίδαξε τι σημαίνει πάθος, ταλέντο και αυθεντικότητα!
Δημοσίευση σχολίου